کارشناسان بهداشت محیط و کنترل محیطی کروناویروس

بهداشت محیط با در اختیار داشتن مجموعه مختلفی از علوم در بر گیرنده کنترل عوامل محیطی موثر بر سلامتی انسان و هر بیماری با سبب شناسی محیطی می باشد، این علوم شامل علوم پزشکی، بهداشت، مهندسی و حتی علم ژنتیک است و با توجه به ارتباط با جامعه، علوم اجتماعی نیز به صورت غیر مستقیم اما هدفمند رابطه تنگاتنگی با بهداشت محیط دارد.

بهداشت محیط، از مهم ترین شاخه ها و زیرمجموعه های بهداشت است که مطابق با تعاریف ملی و بین المللی به صورت زیر تعریف می گردد: کنترل عواملی از محیط زیست انسانی( محیط داخلی و بیرونی) است که این عوامل می‏توانند از طریق ایجاد بیماری، ناتوانی یا رنجش و ناراحتی تاثیر سوئی بر سلامت جسمی، روحی – روانی و سلامت جامعه داشته باشند. محیط زیست انسانی به دو محیط درونی( خود انسان) و محیط زیست بیرونی( که شامل آب، هوا،خاک، روابط بین آنها و کلیه موجودات زنده) اشاره دارد. سلامت انسان در گرو سلامت هر دو محیط است و لازم است عوامل موثر بر هر دو محیط کنترل گردد که با کنترل کردن آب آشامیدنی سالم، مدیریت پساب و فاضلاب، مدیریت پسماند، جلوگیری از آلودگی خاک، کنترل آلودگی هوا، بهداشت مواد غذایی، بهداشت فردی، بهداشت اماکن عمومی، بهداشت مراکز درمانی و بیمارستانی و … در نهایت سلامت را به انسان و جامعه هدیه می دهد.

دو هدف عمده بهداشت محیط شامل سلامت انسان به عنوان هدف مستقیم و دیگری سلامت محیط زیست به عنوان هدف غیر مستقیم می باشد که هر دو هدف با اقدامات کنترلی محیطی در یک نقطه متعادل به هم می رسند و پیام آن سلامتی است و در صورتی که این تعادل و توازن از بین برود نتیجه آن پدیدار شدن «بیماری» است.

بهداشت محیط بر عوامل بیماریزا و بیماریهای ناشی از آنها در سطح جامعه اشاره می نماید، به عبارت دیگر در بهداشت محیط، جامعه جایگزین فرد بیمار شده و مورد مطالعه قرار می‏گیرد که جهت رسیدن به نقطه هدف، دارای یک استراتژی مشخص به نام ایجاد موانع چندگانه است. موانع چندگانه بر خلاف تک بعدی بودن یک روش خاص، اقدامات مختلفی را جهت کنترل هرچه بیشتر یک بیماری واگیر یا غیر واگیر به کار می‏گیرد.

بیماری COVID19 که عامل آن ویروسی از خانواده کروناویروسهاست یک بیماری واگیری مهم است که کنترل محیطی در سطح جامعه نقش بسیار بزرگی در کنترل آن دارد.

موانع چندگانه مهم بهداشت محیط در مقابله با بیماری COVID19 بر اساس پروتکلهای بهداشتی تدوین شده به صورت خلاصه اشاره شده است:
١- به کار گرفتن تمام توان خود، قبل از شیوع کروناویروس برای آموزش در بازرسی از مراکز تجمعی و مدارس، واحدها و کارخانجات و کارگاههای تولیدی و مراکز پر جمعیت برای آموزش به افراد برای پیشگیری از کرونا.
٢- تشدید برخورد با مراکز عرضه قلیان( با توجه به تاثیر منفی دخانیات در شیوع کروناویروس)
٣- حضور در جلسات مربوط به مبارزه با کروناویروس و بیان نظرات کارشناسی( در سطوح مختلف استانی، شهرستانی، روستایی، صنایع مشغول به فعالیت و …)
۴- نظارت بر اجرای مصوبات ستاد مبارزه با کروناویروس توسط اصناف و بازاریان
۵- مسئولیت‌ کنترل کیفی آب شرب در دوران بحران کرونا
۶- رسیدگی به شکایات مردم در خصوص عدم رعایت مسائل بهداشتی اصناف در مورد کروناویروس و وظیفه پاسخگویی به دغدغه های مردم در خصوص این بیماری
۷- حضور در بیمارستان بیماران کرونایی و نظارت بر گندزدایی سطوح مختلف بیمارستانها و مرکز درمانی
۸- نظارت بر جمع آوری، بی خطر سازی و دفع بهداشتی پسماندهای عفونی بیمارستانها و مراکز بهداشتی و درمانی
۹- نظارت بر محلولهای گندزدا و ضدعفونی کننده توزیع شده در بازار
۱۰- بازرسی تیمی در معیت اصناف، تعزیرات و دامپزشکی از اماکن
۱۱- مشارکت با شهرداری و دهیاریها در گام پیشگیری از کووید۱۹
۱۲- نظارت و کنترل بهداشتی مراکز تهیه و توزیع، نگهداری و فروش مواد خوردنی، آشامدنی و بهداشتی
۱۳- ارائه آموزشهای بهداشت فردی و محیطی در اصناف مختلف
۱۴- جلوگیری از عرضه مواد غذایی به صورت فله و دستفروش‌ها
۱۵- توزیع پوسترها و بروشورهای بهداشتی در جهت آموزش‏های بهداشت به اصناف مختلف
۱۶- پلمب نمودن مراکز حیاتی و حساس تهیه و توزیع مواد غذایی که پروتکل‌های بهداشتی مبارزه با کرونا ویروس را رعایت نمودند
۱۷- گندزدایی، بازدید و بررسی وضعیت بهداشتی اماکن عمومی شامل اماکن متبرکه و زیارتگاهها، زائرسراها، هتلها، مسافرخانه ها، آسایشگاههای سالمندان، آزمایشگاهها، حمامها، حمامهای سونا، استخرهای شنا، سینماها، پارکها، مراکز تفریحات سالم، باشگاههای ورزشی، ترمینالهای باربری، ترمینالهای مسافربری، توالتهای عمومی، گورستانها و ….
۱۸- گندزدایی مراکز رفاهی و خدمات عمومی نظیر پمپ بنزین‌ها
۱۹- نظارت و گندزدایی مراکز دولتی، بانکها عابر بانک ها و غیره
۲۰- نظارت بر مسائل بهداشتی و گندزدایی زندان‌ها و آموزشهای مربوطه
۲۱- گندزدایی نقاط بحرانی( نقاطی که دارای موارد مشکوک یا تایید نهایی مبتلا به کووید۱۹ بوده‌اند)
۲۲- نظارت بر گندزدایی محیط‌های پرتردد و مکانها و دپارتمان‌های مختلف شهری
۲۳- نظارت و بازرسی از پایانه‌های مسافربری درون شهری و سیستم‌های حمل و نقل شهری و گندزدایی آن‌ها
۲۴- نظارت بر دفن اجساد مبتلا به کووید۱۹
۲۵- گندزدایی آمبولانس‌های حمل اجساد مبتلا به بیماری کووید ۱۹ و منازل بیماران مبتلا و مشکوک به این بیماری

موانع چندگانه فوق، که با همت مجموعه کارشناسان بهداشت محیط اعم از کارشناسان شاغل در معاونت‌های بهداشتی دانشگاه‌های علوم پزشکی استان‌های مختلف تا کارشناسان مشغول به فعالیت در دپارتمان‌های HSE صنایع مختلف از جمله صنعت نفت، گاز و پتروشیمی بدون وقفه به صورت علمی و عملی اجرایی شده اند، نقش مهم کنترل محیطی در مقابله با بیماریهای واگیر را نشان داده و این مجموعه با بروز نمودن اطلاعات علمی و نحوه اجرایی نمودن آنها مطابق با آخرین دستورالعمل‌ها و پروتکل‌های بهداشتی بین المللی و ملی، جهت ایجاد محیطی سالم و امن برای تمامی مردم از اولین روزهای شیوع بیماری COVID19 بدون در نظر گرفتن زمان و مکان در حال انجام خدمت صادقانه بوده و هستند.

علاوه بر محیط‌های زندگی شهری و تامین سلامت مردم، در صنعت نیز از مهمترین چالش‌های کارشناسان بهداشت محیط، کنترلی محیطی جهت مبارزه با کرونا ویروس است که تحت مدیریت دپارتمانهای HSE هر سازمان، نقش علمی و عملی کارشناسان بهداشت محیط در ایجاد و تامین محیط سالم بیش از پیش مشهود می‌باشد.

حجم زیادی از فعالیت‌ها به صورت لحظه‌ای و بدون وقفه حتی در تمام ایام تعطیلات و از زمان شیوع بیماری COVID19 در تمام سطح جامعه در حال انجام است که از مهمترین آنها بدون شک می‌توان به اقدامات کاملا علمی و عملی کارشناسان بهداشت محیط اشاره نمود که همچنان پرتلاش و باانگیزه تر از قبل و بر حسب وظیفه کاری و انسانی در حال انجام است و کنترل محیطی که از اجزای جدایی ناپذیر کنترل بیماری‌های عفونی و واگیر است، با عملکرد صحیح و درست کارشناسان بهداشت محیط تا از بین بردن کامل کرونا ویروس در تمام نقاط مختلف کشور ادامه خواهد داشت.

امید است اصل مهم و اساسی “پیشگیری مقدم بر درمان است” با پویایی جایگاه واقعی کارشناسان بهداشت محیط در جهت خلوت کردن هر چه بیشتر مراکز درمانی و بیمارستانی و پیاده سازی واقعی سلامت جامعه، مورد توجه بیشتر قرار گیرد.

انتهای پیام/