مقاومت مردم سوسنگرد نقطه ی عطف دیگری در شجاعت و وفاداری عشایر عرب‌

سوسنگرد از دوره‌های عیلامی و هخامنشی تا امروز، جایگاهی مهم در کشاورزی و مبادلات منطقه داشته است. در دوران اسلامی نیز این شهر، به‌عنوان یک مرکز فرهنگی و مذهبی شناخته می‌شد. در دوره‌های قاجار و پهلوی، موقعیت جغرافیایی آن (تنها چند کیلومتر با مرز عراق) به سوسنگرد نقش نظامی و امنیتی ویژه‌ای بخشید.

همین جایگاه تاریخی و راهبردی باعث شد ارتش بعث در آغاز جنگ تحمیلی، تصرف آن را به‌عنوان یکی از اهداف اصلی خود در غرب خوزستان تعریف کند.

برای پی بردن به یک موضوع می‌طلبد، که اهمیت آن از جنبه های مختلف مورد بر رسی قرار گیرد، که قبل از پرداختن به عملیات آزاد سازی سوسنگرد باید این شهر را از مناظر مختلف مورد جستجو قرار داد.

۱)سوسنگرد در باستان:
سوسنگرد در نزدیکی شهر باستانی «شوش» قرار دارد و به همین دلیل، تأثیراتی از تمدن‌های باستانی مانند عیلامیان و هخامنشیان را تجربه کرده است. این منطقه به عنوان یکی از مراکز مهم کشاورزی و تجارت در دوران قدیم شناخته می‌شد.

۲- دوران اسلامی

با ورود اسلام به ایران، سوسنگرد نیز تحت تأثیر فرهنگ اسلامی قرار گرفت. این شهر در دوره‌های مختلف اسلامی، به عنوان یک مرکز فرهنگی و مذهبی شناخته می‌شد.

۳- دوران معاصر

در دوران قاجار و پهلوی، سوسنگرد به عنوان یک نقطه استراتژیک در خوزستان مطرح شد. این شهر به دلیل نزدیکی به مرز عراق، اهمیت نظامی و اقتصادی پیدا کرد.

دلیل اهمیت سوسنگرد برای دشمن بعثی:
سوسنگرد یکی از شهرهای استراتژیک و مهم در دوران دفاع مقدس ایران و عراق بود. اهمیت این شهر به چند دلیل کلیدی برمی‌گردد:

۱. موقعیت جغرافیایی: .
۲. نبردهای سنگین: .
۳. حفظ خطوط ارتباطی:
۴. مقاومت مردمی:

که یکی از دلایل آزادی آن و نام تاریخی اش را همین روحیه مقاومت عشایر درون این منطقه را ذکر کرده باشیم به حقانیت ایستادگی:پایمردی و عشق به ایران و اسلام پی خواهیم برد‌.

اما محاسبات ارتش بعث در برابر یک عامل تعیین‌کننده فرو ریخت: مقاومت مردم و عشایر عرب منطقه.

مردم عرب خوزستان به‌ویژه عشایر، در روزهای نخست جنگ نشان دادند که ریشه‌دارترین پیوند را با ایران دارند. این پیوند نه شعاری، بلکه رفتاری بود که در میدان نبرد معنا پیدا کرد.

عشایر عرب خوزستان سند افتخار؛ شکوفایی؛ مقاومت در برابر استعمار و استکبار هستند: گرچه در مشهد شهدای ایران خوزستان رد پای راد مردی های جوانان سراسر کشور است که برای دفاع از خاک و ناموسشان آمده بودند به مانند سرداران شهید تبریزی  تجلایی ها و اولین و کم سن و سالترین شهید تبریز در جنگ تحمیلی  شهید “علیرضا باروقی”. و…

اما نمیشود که از آزاد سازی سوسنگرد گفت و نقش قوم شریف عرب را در حماسه و عشق جای انداخت. نمونه‌های شناخته‌شده‌ای مانند جابر حمودی—فرزند یکی از شیوخ عشایر و نیروی اطلاعاتی کارآزموده—با هدایت عملیات و نفوذ در خطوط دشمن نقشی مؤثر در متوقف کردن پیشروی ارتش عراق داشت. افرادی چون حسن بوعذار و شویش نیز از نیروهای برجسته منطقه بودند؛ آن‌قدر تأثیرگذار که عراق به‌طور جدی در پی دستگیری یا حذف فیزیکی آنها بود. این‌ها تنها چند نام از ده‌ها مرد غیوری هستند که هریک بخشی از هویت مقاومت سوسنگرد را شکل دادند.

نقش زنان سوسنگرد کمتر از مجاهدان خط مقدم نبود:

پیام امام خمینی(ره) روح تازه‌ای به مردم بخشید و جوانان خوزستان نشان دادند که «ماندن» و «ایستادن» را خوب می‌فهمند؛ آنان زندگی خود را سپر دفاع از خاک و ناموس ایران کردند. در کنار آنان، زنان سوسنگرد –با پشتیبانی دائمی، تهیه نان و غذا و ایجاد روحیه در رزمندگان– نقشی داشتند که کمتر از نیروهای خط مقدم نبود. نجابت، دیانت و غیرت زن خوزستانی در آن روزها بخشی از پشتوانه معنوی مقاومت بود.

اتحاد مردم، عشایر و رزمندگان؛ رمزی که پیروزی را ساخت

امام خمینی(ره) در توصیفی ماندگار عشایر را «ذخایر انقلاب» خواندند؛ تعبیری که اهمیت نقش آنان را در نبرد سرنوشت‌ساز سوسنگرد آشکار می‌کند. اتحاد مردم، عشایر و نیروهای عملیاتی سبب شد دستور آزادسازی این شهر صادر شود و زمینه شکل‌گیری یکی از مهم‌ترین پیروزی‌های دفاع مقدس فراهم آید.

رهبر معظم انقلاب نیز سال‌ها بعد تأکید کردند که پایداری مردم عرب خوزستان و رزمندگان اسلام، محاسبات ارتش بعث را به‌کلی برهم زد و اجازه نداد دشمن به اهداف خود برسد.

فتح ۲۶ آبان؛ نقطه‌ای ماندگار در حافظه ملی

آزادسازی سوسنگرد در ۲۶ آبان ۱۳۵۹ را باید نتیجه هم‌افزایی سه عنصر دانست: ولایت‌پذیری مردم، درایت فرماندهان و رشادت عشایر عرب. نقش آیت‌الله خامنه‌ای در هدایت میدانی آن روزها، همراه با تدابیر شهید چمران و عملیات میدانی رزمندگان محلی، معادله جنگ را در این محور تغییر داد.

پایان پیام//